Investering in Kletsefeart is bedrijfseconomisch gezien een ramp, een strop, een fiasco, een debacle en een catastrofe ineen

(tekst: Klaas Elgersma, Stiens)

Gemeentebelangen Leeuwarden pleit (weer) voor het doortrekken van de Kletsefeart in Stiens naar de Feinsumerfeart, opdat de bewoners van Stiens ook “een rondje kunnen varen” Een kostenraming of zelfs maar een indicatie daarvan ontbreekt, maar ik denk eerlijk gezegd ook niet dat GBL dat echt interessant vindt. Dit project mag een paar centen kosten. “Een rondje van de belastingbetaler” dus…….

Vaak hebben politici een erg kort geheugen en daarom roep ik in dit verband het nog redelijk recente project van de Noordelijke Elfstedenroute graag in herinnering.

Dat aangrenzende project had eenzelfde doelstelling en dan ook nog eens een roemruchte titel, want men richtte zich op het “unieke Elfstedengevoel”. Er werd in 2008 mee gestart en in 2013 was het officieel klaar. Kosten: een slordige 30 miljoen euro. Het geld kwam uit verschillende potjes, maar de Grote Gemene Deler was, dat het zonder uitzondering om belastinggeld ging. Ook het Waddenfonds droeg er sterk aan bij, maar dat was in de tijd, dat men nog niet wist wat nou eigenlijk de doelstelling van het fonds was. Toch?

Zoals het overheidsprojecten kennelijk betaamt, is er nooit een evaluatie van dit project geweest (waarom zouden we immers ook willen leren van gemaakte fouten?) en dat kan ik ergens ook nog wel begrijpen, want de doelstellingen van dit project zijn van geen kant gehaald. Bovendien praat de politiek veel liever over hun “successen” dan over hun mislukkingen. Een evaluatie is vaak veel te confronterend voor zo’n “succes”-politicus….

Juichend werd over 2013 gemeld, dat er maar liefst 3.000 boten waren gepasseerd en de verwachtingen voor latere jaren waren nog een stuk hoger, maar dat is er nooit van gekomen. Voor 2017 was het doel maar liefst 9.000 boten, maar in 2016 was het werkelijke aantal al gezakt tot 2.100. De vraag mag gesteld worden of deze tellingen zelfs niet aan de hoge kant waren, want er werd geteld aan de hand van het open en dicht gaan van de sluisdeuren in Alde Leije en Wier en er is een tijdlang storing aan de sluizen geweest, zodat die begonnen te klapperen. Bij deze dieptreurige cijfers moet verteld worden, dat de route intensief gepromoot werd op vele websites, nationale en internationale watersportgidsen en -beurzen. Als je in de buurt bekend bent, weet je dat de route vaak uitermate weinig wordt gebruikt en ook, dat lokale bewoners niet anders hadden verwacht.

En dan te bedenken, dat het toerisme in die jaren in het algemeen in Nederland een sterke stijging doormaakte en we leefden in een tijd van hoogconjunctuur en prachtige zomers.

Nou begrijp ik wel, waarom watersporters er niet graag komen (raar woord trouwens, want wat is er nou helemaal “sportief” aan varen op zo’n kruiser of sloep. Dan is fietsen heel wat sportiever en daar kun je in de omgeving overal wel “een rondje” van doen)

Het gebied is verre van toeristisch, rondom kijk je tegen hoge walkanten aan en er valt helemaal niks te beleven. Als je één keer bent wezen varen, kom je niet snel terug. GBL motiveert zijn voorstel, omdat de inwoners van Stiens nu “Iedere keer ruim 4 kilometer terug naar de Dokkumer Ee” moeten. Tsja, het stuk door de Feinsumerfeart is echt weinig anders van karakter en in beide opties zijn de walkanten net zo hoog en saai als die in de Noordelijke Elfstedenroute. Echt een hele “sterke” motivatie dus. Gaan we de boten over dat stuk over de Feinsumerfeart straks dubbel tellen, opdat beide projekten dan beter uit de verf komen?

De eventueel doorgetrokken Kletsefeart zal, net als de Noordelijke Elfstedenroute alleen bevaarbaar zijn voor kleinere kruisers en sloepen. Zeilboten hebben in Noord-Fryslân helemaal niks te zoeken.

De weinige toeristische voorzieningen langs de Noordelijke Elfstedenroute zijn inmiddels ter ziele. De theeschenkerij in Bartlehiem is gestopt, het eetcafé in Alde Leije moest sluiten en ook de fluisterboot uit Oude Bildtzijl is gesneefd. De corona-crisis zal ook weinig bijdragen aan nieuwe initiatieven vrees ik. De voorspelde 33 extra arbeidsplaatsen, waarmee het project werd gemotiveerd, zijn er uiteraard nooit gekomen.

Dit soort van wensen passen allemaal bij eerdere plannen om de watersport in Noord-Friesland op te stoten in de vaart der volken: In Stiens ligt intussen een gloednieuwe jachthaven al enkele jaren uitnodigend te wachten op die domme vaartoeristen, die maar niet wensen te komen naar het zo mooie Stiens. Ook weggegooid geld dus, maar wat wil je ook, als het wijzigingsplan in 2014 onder het kopje “economische uitvoerbaarheid” alleen maar rept over de bijdrages in de investering, maar geen woord wijdt aan de mogelijke financiële of maatschappelijke opbrengsten, laat staan aan zaken als cashflow, terugverdientijd, intern rendement, etc… Een andere regionale investering in de watersport, het haventje en de sluis bij Marssum, blijkt al net zo’n fiasco te zijn, waarbij ook veel belastinggeld in het water is geflikkerd. Watersport is immers al jaren een sterk achteruitgaande bezigheid, die nog vooral door ouderen wordt bedreven. Economisch vallen zulke investeringen in de Noordelijke Elfstedenroute, de haven van Marssum, de Kletsefeart en de jachthaven in Stiens onder de term “goed geld gooien naar kwaad geld” ’t Is net als een verslaafde bij de paardenraces, die jarenlang continu dik verliest, maar telkens opnieuw zijn laatste stuiver inzet in de stellige verwachting dat hij nu de jackpot gaat winnen. Alleen gaat het bij die gokverslaafde dan nog om zijn eigen geld.

Nou is Stiens als voormalige Hoofdplaats qua (sport)voorzieningen natuurlijk al heel lang zwaar “onderbedeeld” met slechts 2 sporthallen, een overdekt en open zwembad, tal van tennisbanen, voetbalvelden, een ijsbaan en kaatsvelden en straks een riant nieuw dorpshuis met bibliotheek en jeugdhonk en wordt het leven van die arme Stiensers pas compleet als ze op mooie dagen tenminste “een rondje kunnen varen” Als je alles al hebt, ga je blijkbaar steeds grotere wartaal uitkramen.

Volstrekt helder mag zijn, dat elke voorgestelde investering in de Kletsefeart bedrijfseconomisch gezien een ramp, een strop, een fiasco, een debacle en een catastrofe ineen zal worden en als je dan kijkt naar de mogelijke kosten en het opgeofferde boerenland, alleen opdat een heel beperkt aantal verwende Stiensers zo nodig “een rondje moet kunnen varen” dan rest mij maar één conclusie: hier is sprake van een ernstige vorm van spilzucht, ijdelheid of een zware vorm van decadentie, waarbij de belastingbetaler ten diepste wordt geminacht. Helemaal lachwekkend wordt het, als je in dit opzicht op de site van GBL kunt lezen, dat men er naar streeft, dat men wil dat “de gemeente de kosten en baten goed afweegt” en dat “de gemeente zorgvuldig om gaat met het geld van de burger en de lasten laag houdt” Een kostenafweging heeft er in dit geval zeker niet plaatsgehad, immers het voorstel ging niet eens gepaard met een begroting om over de eventuele verwachtte resultaten maar te zwijgen… Over de geclaimde “zorgvuldigheid” gesproken….

Denk daar maar eens aan, als u straks (al dan niet tegen betaling) uw belastingaangifte weer mag doen, of als binnenkort uw WOZ-aanslag weer door de brievenbus valt. Volgens mij heeft die belastingbetaler zelf genoeg projecten, die hij of zij met dit geld kan uitvoeren. Daar heb je zeker de politiek niet voor nodig met hun megalomane ideeën en daar mag je dan zelf over besluiten.

Het allerergste is wellicht nog, dat overal te lande politici net zo bezig zijn uw belastingcenten te verbrassen. Geen wonder, dat de Nederlandse belastingen tot de hoogste ter wereld horen en dat de burgers al jaren geen groei in koopkracht mogen genieten. Neen, de (lokale) politiek houdt de belastingbetaler wel bezig. Ga toch fietsen!