Energieambtenaar Bouwe de Boer: We hebben een Groninger ramp nodig
De Friese Nobelprijs voor energie kan Bouwe de Boer nauwelijks nog ontgaan. De gemeenteambtenaar vertelde vanmorgen zijn energieverhaal met veel enthousiasme tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst van de Friese PvdA in Debatcentrum De Bres in Leeuwarden. Hoe vaak zou De Boer zijn verhaal inmiddels hebben afgestoken? 100 keer, 1000 keer? En valt daar nog iets nieuws uit te destilleren? Jazeker!
‘We hebben een ramp nodig. Pas dan kunnen we in korte tijd onze plannen verwezenlijken. Pas dan halen we ons doel: Leeuwarden fossielvrij in 2020.’ Aldus sprak De Boer, inmiddels met de jas aan, na afloop van zijn betoog voor de sociaal-democraten. ‘Een aardbevingsramp zoals in Groningen zou ons goed van pas kunnen komen. Als de bodem daar in één klap een halve meter zakt en wanneer daarna de gaskraan wordt dichtgedraaid verandert de wereld.’ De Boer is er klaar voor. Niet dat hij een echte ramp wil mee maken, maar het helpt wel bij zijn missie en visie.
Grootste probleem vormt de politiek. Waar Duitsland een plan voor 20 jaar ontwikkelt (Energiewende) strompelt Nederland van plan naar plan. ‘Ieder half jaar verandert dat. Ben je net bezig wordt het weer afgeschoten.’ In de plannenmakerij, de worstelingen en de frustraties van De Boer gaat zoveel energie zitten dat je er een middelgrote stad mee zou kunnen verwarmen. Neem nou het plan om een zonnepanelenpark naast het WTC in Leeuwarden te bouwen. ‘Daar moeten al snel 20 ambtenaren iets van vinden. Dat werkt niet.’ Of het plan om de 38 basisscholen in Leeuwarden te voorzien van panelen op het dak. ‘Dat werd in december in Den Haag afgeblazen maar door een motie van GroenLinkser Marijke Vos in januari op het nippertje gered.’
Komt het plan met draaiende panelen op een grasveld, waar bewoners zonder de mogelijkheid om zonnepanelen te plaatsen via een coöperatie gebruik van kunnen maken, van de grond? De Boer wist het niet. Als de overheid merkt dat er minder belastinggeld binnenkomt zegt die: ho!
De Boer is niet voor een gat te vangen. Op het station van Leeuwarden werd hij zo’n tien jaar geleden door een Rotterdamse ambtenaar op zijn schouder getikt. ‘Jij, bent toch die De Boer met die geweldige energieplannen? Zou jij hierover op een symposium in onze stad willen praten?’ Mag ik dat onze PvdA-wethouder Roel Sluiter laten doen, die mij net vertelde dat de investeringen in energie op een laag pitje worden gedraaid omdat hij zijn woningbouwproductie wil opvoeren? De tegenwoordige burgemeester van Harlingen vraagt zich wellicht nog steeds af hoe het kwam dat hij plotseling op een Rotterdams podium over de krachten van alternatieve energie stond te oreren.
Energie is politiek (zie Aldel in Groningen) en energie is handel. Bouwe de Boer toonde een aantal cijfers van de energiebehoefte in Leeuwarden. 20 procent van de energiebehoefte gaat naar zuivelbedrijf Friesland Campina; 8 procent van het totaal wordt verbruikt door het Medisch Centrum Leeuwarden. Je kunt dat op nul brengen door gebruik te maken van het warme water (110 graden) dat op twee kilometer onder onze grond zit. ‘Daar gaan we binnenkort een proef naar doen.’ Ook in de wijk Nijlân wordt gedacht een eenzelfde proef. Een probleem bij Friesland Campina: het bedrijf moet er wel financieel voordeel bij hebben. Dat is ondanks alle berekeningen nog niet het geval.
Nog een paar getallen? Wat verbruikt de gemiddelde bewoner per jaar? 2000 euro! Hoeveel is 50.000 woningen (Leeuwarden) keer 2000 euro? Een kapitaal! Wat kunnen we daarmee? Heel veel. In ieder geval kunnen we er personen, bedrijven, woningcorporaties mee onder druk zetten. Dat laatste is inmiddels gebeurd op twee manieren. In de wijk Bilgaard is een woningverbeteringsplan van start gegaan met Woon Friesland (zie het filmpje). Maar of hiermee de totale rekening (huur en energie) van de individuele bewoner omlaag gaat? Daarover geen woord in De Bres. Een kritische beschouwer verwacht hier de wet van de communicerende vaten.
De andere manier om beweging in de zaak te brengen is een beroep op het landelijke crisis- en herstelfonds. De drie noordelijke provincies hebben inmiddels een energiecoöperatie opgericht die moet concurreren met Essent, aldus De Boer. Om sympathie voor dit voorstel te wekken is wederom een truc bedacht. ‘Per lid wordt er een bedrag van 75 euro in de dorps- of wijkkas gestort.’ De nieuwe energiecoöperatie staat onder voorzitterschap van Marga Waanders, burgemeester van Dongeradeel. U hoort er binnenkort alles over.
Ook intern heeft De Boer hobbels te nemen. Maar ook hier geldt: Tom Poes, verzin een list. ‘We hebben nu 150 ambtenaren met panelen op het dak. Waarover praten zij bij de koffieautomaat? Over die prachtige, energiebesparende panelen!’ De zaal stond bijna op de stoelen van zoveel vernuft. De leden konden aan de snert. (‘Waarom is er geen vegetarische snert als ik daarover nog heb gebeld? – wethouder Siepie Hylkema van Dantumadeel)
‘s Middags sprak Paul Tang in De Bres. Tang is de lijsttrekker van de PvdA bij de Europese verkiezingen die in mei worden gehouden. Tang is blij met de economische opleving, zo vertelde hij desgevraagd. Dat andere economen nog altijd donkere wolken zien zei hij te kunnen begrijpen. ‘Maar het gaat om de mensen. Als PvdA zetten wij de mensen centraal. De verhalen gaan vaak over de hoofden van de mensen heen.’ Hoe denkt Tang de PVV van Geert Wilders (anti-Europa) te verslaan? ‘Laten we eens aan Wilders vragen naar zijn oplossingen. Nederland is geen economisch eiland. Geert Wilders blust het vuur met benzine.’
Tekst: Andries Veldman