Waarom blijven de Friese lasten stijgen terwijl we verzuipen in de centen?

Waarom doen we dingen zoals we ze doen? Of, waarom laten we het gebeuren? Waarom laten we onze bestuurders stoeien met zoveel geld? Waarom bouwen we in Leeuwarden dingen die we al hebben? Waarom een nieuwe popzaal, een rondweg, een bibliotheek? Die hadden we al. Waarom een turborotonde en een nieuwe bioscoop? We hebben al grote rotondes en florerende bioscopen. Waarom doen we dit? Waarom vliegen we externen in om het sociale beleid in Leeuwarden op orde te krijgen? Dezelfde externen die ook in de buurgemeenten hun verhaal vertellen. En daarbij op hun dijen kletsen omdat ze hun verhaal nu tig keer kunnen verkopen? Waarom koopt de Vereniging Nederlandse Gemeenten dat verhaal niet in voor álle gemeenten? Waarom doen we dit? Nou, gewoon omdat het kan. Bestuurders hebben gewoon veel geld om handen. Veel te veel geld. Ons geld. Uw geld. Daarover gaat dit verhaal.

De grote 4

In de Leeuwarder Courant van vrijdag 28 augustus 2015 lezen op op de voorpagina dat het weer wat beter gaat met de vier grootste friese bouwbedrijven. Dat is goed nieuws maar blijft het – na het afschaffen van 6% BTW tarief per 1 juli door Den Haag – ook goed gaan met de kleinere bouwbedrijven en de vele zzp-ers in de bouw? We zullen het zien maar in de stad is duidelijk waarneembaar dat de activiteiten in en rondom particuliere woningen sterk is afgenomen.

Duurzaam Wetterskip

In hetzelfde artikel lezen we ook dat de Friese aannemer Dijkstra Draaisma voor EUR 12,5 miljoen het kantoor van Wetterskip Fryslan verduurzaamt. Dat is goed voor het bedrijf en de werkgelegenheid, zult u zeggen en dat is ook zo. Duurzaamheid is prima maar het is zo langzamerhand wel een containerbegrip: alles is tegenwoordig duurzaam. Natuurlijk moeten we ook het ‘nieuwe werken’ niet vergeten. Voorheen had arbo dezelfde unieke status. Om grootse (bouw) plannen door te drukken gebruiken onze politici graag duurzaamheid als argument, in meer of mindere mate aangelengd met arbo en het nieuwe werken.

12,5 miljoen euro?

Maar EUR 12,5 miljoen voor de verbouw (laten we het beestje maar gewoon bij de naam noemen) van het Wetterskip kantoor aan de Harlingerstraatweg? Ze zitten er toch niet zo lang? Toen is het oude Philipsgebouw toch volledig omgetoverd naar een schitterend gebouw? Hoe zat het ook alweer met al die lege gebouwen die achterbleven bij de toenmalige fusie? Moet dit nou echt? Is er ruimtegebrek (op een vrijdag voor de vakantie stonden er maar een paar auto’s op het parkeerterrein voor het personeel)? Is meer thuiswerken en het nieuwe werken geen optie? De belastingheffing is toch al uitbesteed aan HEF in Groningen (levert wel eens strubbelingen op in de personele sfeer)? Wil het Wetterskip niet onderdoen (qua duurzaamheid) bij de nieuwe Elfstedenhal? EUR 12,5 miljoen is veel geld en er zijn ongetwijfeld vele opties om deze kosten te vermijden. Overigens is niets doen en niet bouwen, erg duurzaam.

Duur Wetterskip

Op dinsdag 1 september 2015 komt in de Leeuwarder Courant de aap uit de mouw. Het Wetterskip wil de tarieven voor 2016 met circa 3% verhogen. Tot en met 2020 wordt zelfs een vergelijkbare lastentoename verwacht. Landeigenaren en boeren betalen daarbovenop extra. Sneu voor de boeren die nu hun melkprijs zien dalen, mestwetgeving de uitbreiding van de veestapel in de weg staat terwijl velen juist geïnvesteerd hebben in grond en gebouwen. Overigens hebben boeren met vooruitziende blik juist niet te veel geïnvesteerd. Goede vraag is natuurlijk waarom met name de Rabobank dit zo intensief financiert? Dit doet denken aan de Nederlandse glastuinbouw die al tijden in financieel zwaar weer verkeert. Het is te hopen dat de investerende boeren niet allerlei complexe financiële producten en instrumenten (waaronder renteswaps) is verkocht, want die blijken achteraf nogal eens tegen te vallen.

Strontprijzen

We dwalen af, terug naar de kern. Aannemers, ook in de GWW sector (grond-, weg- en waterbouw), hebben als gevolg van de crisis ingeschreven voor ‘strontprijzen’ en de marges (als die er zijn) zijn nog lang niet op peil terwijl de buffers (eigen vermogen) zijn uitgeput. Een triest voorbeeld is Ballast Nedam dat op de valreep is gered door zich over te laten nemen. Het zijn de aannemers in de GWW-sector waarmee het Wetterskip zaken doet en kan toch niet anders dat het Wetterskip heeft geprofiteerd van deze prijzenslag? In dat licht is het onbegrijpelijk dat de lasten voor burgers, bedrijven en boeren stijgen terwijl er dan wel weer geld is om het eigen gebouw voor EUR 12,5 miljoen op te pimpen.  Ziet u hierin de logica nog? Het Wetterskip zal aanvoeren dat ze staan voor enorme taakstellingen door bijvoorbeeld klimaatverandering. Het wordt tijd dat het Wetterskip echt in eigen vlees snijdt, niet EUR 12,5 miljoen uitgeeft voor het eigen gebouw en de lasten tot 2020 gelijk laat. Zeker weten dat het Wetterskip zo ook prima in staat is haar belangrijke taken uit te voeren. Dat geeft burgers, bedrijven en boeren de financiële ruimte om bijvoorbeeld in eigen kring duurzaamheid ter hand te nemen.

11stedenhal

In het blad RondOm staat deze week een artikel over de aanstaande opening van de 400 meter kunstijshal in Leeuwarden: ‘Duurzame Elfstedenhal klaar voor de toekomst’. De ijshal is gelegen op het voormalige Philips-terrein achter het kantoorgebouw van het Wetterskip. Mooi voor de schaatsliefhebbers want de oude ijshal in Leeuwarden moest sluiten omdat het ijsmiddel Freon R22 niet meer gebruikt mocht worden. In het artikel is te lezen dat de gemeente Leeuwarden en de provincie Friesland samen EUR 22 miljoen subsidie aan de 11stedenhal hebben verstrekt. Gelukkig is de hal heel erg duurzaam gebouwd, hetgeen uitgebreid wordt beschreven. Dat klinkt als muziek in de oren: in tegenstelling tot de meeste politici hebben wij veel interesse in techniek en vakmanschap. Directeur Johan van der Kooi meldt ook dat onze Burgemeester Ferd Crone persoonlijk geijverd heeft voor een volwaardige baan van 400 meter. en ook ‘Er is continu overleg met de directie van Thialf. Je kunt nooit helemaal voorkomen dat je in elkaars vaarwater ziet, maar het doel is zeker om elkaar zo optimaal mogelijk aan te vullen’. We zullen maar hopen dat het goed komt met de samenwerking maar overcapaciteit ligt natuurlijk in het verschiet. De kunstijs-capaciteit in Friesland wordt immers meer dan verdubbeld.

Nieuw Thialf

De Provincie Friesland subsidieert Nieuw Thialf in Heerenveen met EUR 50 miljoen. Uiteraard is deze ijshal ook erg duurzaam. De bouwer is Ballast Nedam en de werkzaamheden zijn al een tijdje aangevangen. In een rat race, opgezet door de KNSB, wist Thialf zijn topstatus te behouden. De KNSB heeft het slim gespeeld en heeft onze politici weten te verleiden. Net als Griekenland dat vanuit een zelf gecreëerde onmogelijke positie altijd weer geld weet ritselen van onze Europese politici en regeringsleiders. Scheidend burgemeester Annemarie Jorritsma van Almere speelde het spel vol vuur mee om Almere het schaatsmekka van Nederland te laten worden. It git oan, zij ze. Maar toch niet. En dus doneert de Provincie Friesland EUR 50 miljoen om het schaatsmekka duurzaam in Friesland te houden.

Cambuur

We zijn er bijna.  Vooraan op de Harlingerstraatweg het straks verduurzaamde Wetterskipkantoor, daarachter langs de Slauerhoffweg de duurzame 11stedenhal en daar weer achter het nieuwe Cambuurstadium. Dat is het plan althans. Definitieve besluitvorming moet nog plaatsvinden of toch doorzetten op de huidige locatie? De gemeente bezweert geen geld in het stadion te steken behoudens het aanpassen van de infrastructuur. Dat is een breed begrip maar we mogen er toch wel op vertrouwen dat een nieuw Cambuurstadium duurzaam wordt? Uiteraard is veiligheid het allerbelangrijkste, aldus de gemeente. Over voetbalstadions gesproken. Deze week werd bekend dat de gemeente Utrecht ruim EUR 20 miljoen moet afboeken op de bouw van het Galgenwaard stadium, waaraan het een lening had verstrekt.  Destijds verstrekt door wethouder Hans Spekman (u herkent hem wel aan de truien) en thans landelijk PvdA voorzitter. Er gaan stemmen op dat hij nu echt zijn levenslange seizoenkaart van FC Utrecht moet inleveren. Laat dit wederom een wijze les zijn voor onze Leeuwarder en provinciale politici die binnenkort gaan beslissen. Henk Deinum moet de kop er goed bijhouden en zich niet laten meeslepen.

Nog meer?

Ook nog even een puntje. We vergeten bijna het WTC dat ook in dit gebied zit. Nee, wij pleiten hier niet om dat complex ook te verduurzamen.  Zoals eerder door ons gerapporteerd blijkt uit de gemeentelijke jaarrekening dat het eigen vermogen van het WTC EUR 11 miljoen negatief is per 31 mei 2014 (we hebben geen recentere cijfers). Tellen we grofweg de ‘duurzame investeringen’ (Wetterskip, 11stedenhal, Nieuw Thialf en mogelijk nieuw Cambuur stadion) op, dan komen we richting de EUR 100 miljoen wat onze Friese overheden even verspijkeren. Ja, zo gaan die dingen in Friesland waar ons provinciebestuur verzuipt in de centen (circa EUR 2 miljard beleggingen op marktwaarde en geen rentedragende schulden). Mooi dat de zaken dan politiek verkocht kunnen worden als duurzaam. Echt duurzaam en mienskip zou zijn dat u, als burger, boer en bedrijf, eens allemaal in gelijke mate zou mogen meeprofiteren van de Friese goudpot. Dus niet alleen de happy green few. In plaats daarvan wordt u getrakteerd op een verhoging van waterschap heffingen.

Reactie Liwwadders

Geef een antwoord