Paul Visschedijk: ‘Culturele Hoofdstad brengt 1 miljard euro op het kleed’

Gepubliceerd op 20 januari 2014,   Categorie: Actueel,   (0) reactie

---

Culturele Hoofdstad 2018 levert een investering (toegevoegd werk) op van 1 miljard euro in de komende vijftien jaar. Dat vertelde Paul Visschedijk, kwartiermaker van Culturele Hoofdstad Leeuwarden, vanmiddag bij de senioren van de PvdA in Erasmushiem. De seniorengroep – de zaal zat bomvol – luisterde aandachtig naar Visschedijk die een voorproefje gaf van de plannen die op 10 maart in schouwburg de Harmonie worden gepresenteerd.

De plannen en de bijbehorende getallen volgden elkaar in een rap tempo op. Visschedijk sprak over acht tot tien grote evenementen, dertig kleinere en nog eens tachtig subprojecten. Investering? ‘Dit kost tussen de 65 en 70 miljoen euro.’ Maar dit is te verantwoorden omdat er in allerlei harde en zachte infrastructuur wordt geïnvesteerd. ‘Hier wordt door allerlei overheden in de komende vijftien jaar 1 miljard euro voor uitgetrokken.’ Alleen al voor de investering in de bestrijding van armoede in Friesland komt 140 miljoen euro beschikbaar. ‘Dit is geen wensdenken’, verklaarde Visschedijk desgevraagd. ‘Op dit moment worden er allerlei Europese fondsen aangeschreven.’ Met het geld moet Leeuwarden van de toppositie van arme wijkenlijst worden afgevoerd. ‘In Heechterp gaan bewoners met camera’s op pad om hun eigen leven te filmen. Dat is een project dat gelijktijdig in Zweden en op Malta wordt uitgevoerd.’ Scepsis over de uitvoering mag, maar het Leeuwarder comité wordt voortdurend op de vingers gekeken. Hoe streng? Nou ja, in Marseille werd ook een beetje met de regels gesjoemeld. Visschedijk draaide er niet omheen. ‘Maar het zakelijk belang mag niet bepalen hoe de cultuur er uit komt te zien.’

Wat gaat er allemaal gebeuren?

Organisatorisch is het nu de beurt aan het verbinden van jong en oud en van de zachte sector met de harde. ‘Het bedrijfsleven – Visschedijk was directeur van CSK Foods, de vroegere stremselfabriek) moet nu mee gaan doen anders word je als club niet serieus genomen. Dat geldt ook voor ouderen. Die moeten erbij omdat je als jongerenclub ook niet altijd serieus wordt genomen.’ De aanwezige PvdA’ers – gemiddelde leeftijd 75 – voelden er wel voor om zich tijdens de vrijmibo’s in café De Bak te mengen in de plannenmakerij. Harry Stinis: ‘Dat is toch op vrijdagmiddag?’

Welke plannen staan op stapel?

– openingsvoorstelling: een tiendaags festival met 400 of 500 Friese paarden in het WTC

– landkunst op de eilanden (ook in Duitsland en Denemarken)

– ambassade voor water (mobiele watertentoonstelling over Leeuwarden waterstad gaat naar 200 plaatsen in Europa)

– waterkunstwerken in Leeuwarden

– springfever (ecologie met water)

– orkesten volgen het spoor van de grutto (‘Dat heeft nu al effect: er worden minder grutto’s in Frankrijk afgeschoten’)

– bijenproject

– loeiende koeien (koeiengeluid vanuit Canada via het internet naar Friesland door heimweeboeren)

– feel the night (een verduisterd Leeuwarden)

– taal laboratorium en taalmuseum

– eindvoorstelling: een zee van licht (iedere Leeuwarder uitgerust met een lampje)

– G8 filosofenbijeenkomst (nog niet duidelijk)

De Engelse termen vlogen door het zaaltje van Erasmushiem. ‘Is het bidbook ook in het Fries?’, wilde PvdA-voorzitter Rollie Groninger weten. Dat was niet het geval. ‘Zou dat niet handig zijn geweest om de vrijwilligers die je hierbij wilt betrekken te bereiken.’ Dat kost geld. ’Dat moest toch wel te regelen zijn met 70 miljoen?’ Gijs de Vries: ‘U kent het gezegde: in de beperking toont zich de meester?’

Visschedijk vertelde over valkuilen waarin men was gestapt en nu hoopt te voorkomen. ’De vraag is nu: hoe gaan we dit managen?’ Enige zorg hierover was er nog wel bij de kwartiermaker. Soms ben ik ook niet op de hoogte wat er gebeurt.’

Maar voorlopig marcheert het allemaal naar wens. Hoe zijn die concurrerende steden eigenlijk verslagen?, klonk het aan tafel. Visschedijk vertelde dat de presentatie van de burgemeester van Utrecht ronduit slecht was (PvdA-burgemeester). Die bakte er niks van. Eindhoven had zich op design geconcentreerd. ‘Dat is iets van de jaren negentig. Ouwe koek.’ In Maastricht zat de jury uren in een bus. Op het Vrijthof was een braderie georganiseerd. Goed bedoeld, maar nul effect. Nee, dan Friesland. Tijdens de Uitmarkt liepen de juryleden door de Prinsentuin en een dag later gingen ze met een helikopter naar de Afsluitdijk en aten ze vis met een praatje van Joop – Oerol – Mulder. Ook de presentatie in Felix Meritis in Amsterdam kwam ter sprake. ‘We hadden zelfs een lichtploeg meegenomen. En dagenlang gerepeteerd.’

PvdA-voorzitter Rollie Groninger ‘Het zit me toch dwars dat dat bidbook niet ook in het Fries is geschreven.’

Visschedijk legde op aimabele wijze uit dat er nu verder moet worden gekeken, ver na 2018. ‘Het gaat om de erfenis van dit project.’ 9000 banen moeten er uit ontstaan (creatieve en water sector). Moet er een internationaal management komen? ‘Dit ei moeten we binnenkort gaan leggen.’ Moet er een Club van Leeuwarden ontstaan (zoals Club van Rome)? Is een vraag die nog niet is uitgedacht.

Visschedijk pakte desgevraagd het bidbook er nog even bij en ging met zijn vinger langs de investeringsgetallen:

– popkwartier 18,7 miljoen

– Blokhuispoort 25 miljoen

– Fryske Akademy 7 miljoen

– UCF 18,4 miljoen

– museumdepot 7,4 miljoen

– Fab Lab 1 miljoen

– Integreted Child Centers 18,9 miljoen

– culturele kortingskaart 0,4 miljoen

Of een gemeenteraad hierin voor zichzelf nog een rol ziet? Vergeten te vragen. Voorlopig zijn dit de machtige mannen: Oeds Westerhof (creatief directeur), Homme de Jong (zakelijk directeur/ambtenaar gemeente Leeuwarden) en Paul Visschedijk (kwartiermaker).

UPDATE

Heeft het nog zin om plannen in te dienen en hoe worden die beoordeeld? Nee, dat is zinloos. Volgens Visschedijk is het budget al verdeeld. ‘De plannen staan in het bidbook met de bijbehorende getallen. Dat is voor iedereen beschikbaar op onze website. Er zijn nu 400 plannen ingediend.’ Visschedijk ziet de bewoners van de Blokhuispoort als het creatieve hart van Friesland. ’150 mensen uit de Blokhuispoort hebben meegewerkt aan de plannen. De een doet nog mee en de ander is weer afgehaakt.’ Uit de woorden van de kwartiermaker valt op te maken dat zij die toevallig op het juiste moment in de oude gevangenis zaten in de prijzen vielen. ‘Die hebben een uurloon ontvangen.’

Over de communicatie van de festiviteiten vertelde Visschedijk dat er ‘een elektronische schil’ wordt geconstrueerd. Via smartphones valt straks op ieder moment vast te stellen wie waar aanwezig is. ‘Je kunt straks precies zien hoeveel mensen uit Toulouse op de Nieuwestad staan. Er is veel geld mee gemoeid om dit te ontwikkelen.’ De kwartiermaker gaat uit van 3 tot 4 miljoen bezoekers in 2018.